Begeleidende teksten bij de Kruisweg in de schaduw van deze Coronacrisis.
Inleiding
Eerste Statie- Jezus wordt ter dood veroordeeld:
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Een mens wordt overgeleverd aan de grillen van een ander. Daar staat Jezus, alleen. Tegenover Pontius Pilatus. Veroordeeld. Menig mens wil God spelen over de schepping, over de natuur en de medemens. Luid spreekt hij zijn oordeel uit en veroordeelt anderen. Wij, de grote massa, volgen massaal de schreeuw van een ander. Geen mening, in de grauwe massa lopen we achter de schreeuwlelijkerds aan.
Een virus stak haar hoofd op, ergens in China, door dieren. Een dier droeg het mee. Het is onze eigen schuld, omdat onze natuur respectloos wordt geplunderd. Om ego’s te bevrediging. Voor holle behoeftebevrediging.
En nu is het stil, angstig, mensen zijn alleen, besmet met dit virus, net zo alleen als Christus die daar staat. Ondertussen wast Pilatus zijn handen, hij wil geen bloed aan zijn handen. Hij buigt voor de wil van het overgrote deel, en ontloopt zo zijn eigen verantwoordelijkheid. Vooral je eigen hachje redden, lijkt zijn devies.
Ook wij wassen sinds drie weken bewust onze handen tot soms vijf, zes, zeven keer per dag. Wellicht uit angst, vanwege ons ego, of misschien ook wel vanuit uit liefde, om juist de ander niet te besmetten. Een kleine daad uit liefde. God maak mij zacht en mild, dat ik geen oordeel vel, over Chinezen waar het begon. Dat ik verstandig met uw schepping leer omgaan, dat ik kleine gaven van liefde mag stellen, naar onze kwetsbare medemens.
Tweede statie- Jezus neemt zijn kruis op zijn schouders
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
We worden geconfronteerd met het kruis. Het kruis met de naam Corona. We ontkomen er niet aan, het virus houdt geen rekening met leeftijd of geslacht. Dag in, dag uit, lezen we en zien we de berichten. Een kruis dat we met zijn allen dragen. Een kruis met als tweede naam curve. We moeten onder een curve blijven om de zorg niet over te belasten. Iedereen zit in dat zelfde schuitje. We dragen een kruis van isolatie, blijf thuis! Dat leidt tot eenzaamheid, geen contact. Het maakt ons angstig en klein.
Kan ik rustig blijven, juist nu? Christus, geef mij de kracht om dit kruis te kunnen dragen, de kracht die ook U had om uw kruis te dragen. Maak mij sterk, Christus, dat we samen dit kunnen dragen. Geef mij geloof, de liefde en vooral de hoop om dit te kunnen dragen.
Derde statie- Jezus valt voor de eerste keer onder het kruis
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Het kruis, dit kruis drukt ons zwaar. Hoezo afstand houden. In die eerste dagen van de intelligente Lock down zagen we de beelden van mensen die gingen wandelen langs de stranden, de boulevards, langs de kust zag het zwart van de dagjesmensen. Even stiekem de grens over om goedkoop te gaan tanken.
Ondertussen wordt er gevochten op de IC, met man en macht, met beschikbare middelen. Mensen uitgeput, ineen gezakt, gezwicht onder vermoeiende omstandigheden. Emotioneel, vanwege die gestorven mens. Gevallen onder de tijdsdruk en wellicht de beperkte mogelijkheden. Beelden vanuit Bergamo, Italië. ’s Nachts rijden daar de colonnes van militaire voertuigen door de straten van deze stad. Vrachtwagens met als last: grafkisten met gestorven Corona patiënten. Door militairen weggebracht naar massa crematies buiten de stad. Ook wij dreigen te vallen, te vervallen, in oude gewoontes. Het zal wel meevallen dat virus.
Laat mij daaraan denken als ik uit zwakheid dreig te vallen. Help me, Christus, weer op te staan in uw liefde. Help mij anderen moed te geven in geduld en zachtmoedigheid. Door een kaartje, een tekening, door te klappen, door thuis te blijven. Door 1,5 meter afstand. Leer mij met hoop vertrouwvol verder te gaan.
Vierde statie- Jezus ontmoet zijn bedroefde moeder
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Zoals Christus op zijn lijdensweg zijn moeder ontmoet, zien wij in deze dagen ook moeders staan. Vol zorgen. Thuiswerk, zorg om de partner en de kinderen. Vrouwen die moederlijke taken vervullen in de zorg. Voor mensen die in verzorgingstehuizen en ziekenhuizen liggen, waar hun kinderen en de partner nu op afstand moeten blijven. Van buiten af door het venster moeten communiceren.
Het valt een moeder zwaar als er iets aan de hand is met haar kind. En ook omgekeerd is dat het geval. Kinderen die hun ouders, hun vader en of moeder niet kunnen opzoeken. Geen contact omdat zij bij de risicogroep horen. Geen kleinkinderen om te knuffelen, het virus zorgt voor een sociale quarantaine. Gelukkig is er skype, telefoon of het ouderwetse kaartje. Maar het vervangt niet de warme liefde van een kus, een hand of een knuffel.
De ontmoeting met Christus en zijn moeder, is ook een ontmoeting zonder woorden. Een blik is genoeg om het lijden te delen. Maria, ontferm u over alle moeders, over alle ouders en grootouders. In vele Mariakapellen branden nu kaarsjes. Kleine hoopvolle lichtjes van gebed en angst, zorg en liefde. Troost ons. Wees voor ons dat licht, samen met uw zoon op weg naar Pasen.
Vijfde statie – Simon van Cyrene helpt Jezus het kruis te dragen
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Jezus is uitgeput, de Romeinen willen vooruit. Ze houden een man aan, die van zijn akker terug komt en dwingen hem om Jezus te helpen bij het dragen van zijn kruis. Zijn naam is Simon van Cyrene.
In onze dagen hebben we ook mensen, mannen en vrouwen, die net zoals Simon, aanpakken. Verzorgend personeel in de ziekenhuizen en verzorgingshuizen. Ze wassen en verzorgen zieken en stervenden. Omdat eigen partners, kinderen en kleinkinderen niet langs mogen komen, houden zij de handen vast van zieken en stervenden.
Er zijn de mensen van de handhaving, van politie die ons beschermen. Die mensen aanspreken op hun gedrag als ze geen afstand houden of de angstsituatie uitbuiten. Het zijn de militairen, waaronder legerartsen die meelopen in IC afdelingen waar handen te kort komen. Het is de leverancier, de caissière en vakkenvuller in de supermarkt. De leerkracht thuis, die ook buiten de “gewone schooltijd’ een kind nog helpt in het digitale schoolportaal.
Zijn ook wij bereid om te helpen? Kunnen we het met respect opbrengen, om afstand te bewaren? Om onze naaste niet onnodig in gevaar te brengen. Kunnen we een ander bellen en luisteren hoe hij of zij zich voelt? Help mij dat ik de innerlijke rust kan bewaren als iets tegenvalt. Dat ik een ander kan helpen bij het dragen van een lichamelijk of geestelijk kruis.
Zesde statie – Veronica droogt het heilig aanschijn van Jezus
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Veronica baant zich een weg door de menigte. Ze draagt een witte linnen doek, waarmee zij eerbiedig het gezicht van Christus afdroogt. Zo krijgt Hij weer een stukje waardigheid terug. Zweet, tranen, bloed en stof worden voorzichtig door haar weggeveegd. Christus laat in die doek zijn aanschijn achter.
In deze tijd dragen we maskers. We hadden net de tijd van de carnaval achter de rug. De tijd van de bonte kleuren en de maskers. Even geen stress en werk. Weggedoken achter een carnavals uitdossing en een masker, en genietend van een glas bier. We werden echter al gauw geconfronteerd met dit coronavirus. De maskers die nu gedragen worden dienen ter bescherming. We zijn gehuld in beschermende kleding, en daardoor onherkenbaar geworden. Niet langer speelt het uiterlijk een rol. Nu komt het aan op de grootheid van het dienen.
Menig verpleegkundige waakt bij een stervende. Familie mag of kan niet aanwezig zijn. De verpleegkundige vervult de rol van dit familielid, ze schenkt een stukje menselijkheid. Streelt door het haar, pakt de hand vast. Door de beschermende kleding heen is er daardoor nog een stukje menselijkheid. Met man en macht wordt er gewerkt. En dan duikt er een foto op, tientallen moderne Veronica’s in de vorm van medisch personeel van de spoedeisende hulp. Ze houden bordjes omhoog. De boodschap is duidelijk: ‘Wij blijven hier binnen voor jullie. Blijven jullie binnen voor ons”. Christus, maak ons tot een instrument opdat ook wij uw beeltenis en oproep tot dienstbaarheid met ons mee mogen dragen.
Zevende statie- Jezus valt voor de tweede keer onder het kruis
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Het lichaam van Christus bezwijkt voor een tweede keer onder de last van het kruis. Hij draagt die zware last. De zondigheid van onze ego’s, van mensen die anderen kleineren.
Het beeld van de minister van gezondheid Bruno Bruins die onwel werd tijdens het Corona debat. Al weken oververmoeid door deze crisis. Het beeld van vermoeide artsen en verpleegkundigen, uitgeput. Door inzet van man en macht ontstaan er alternatieve plaatsen waar Corona patiënten naar toe kunnen. Mensen bezwijken onder de tijdsdruk. Om de curve tegen te gaan.
Mensen die alleen zijn, angstig en depressief. Die slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Die geen kant op durven. Die naar licht zoeken. We vallen terug in oude patronen. We houden geen afstand.
Na een nacht van eenzaamheid en marteling in de cel gaat Jezus de weg van het kruis. Hij staat op en trekt verder. Hoe is het met mij? Blijf ik sterk in mijn liefde? Laat ik hulp toe? Durf ik op te staan? Heer, help mij.
Achtste statie – Jezus troost de wenende vrouwen
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Onder de mensen die langs de weg staan te kijken naar Jezus die voorbijtrekt, bevinden zich ook enkele vrouwen die huilen. Eerder aan het begin van de week klonk er nog “Hosanna, zie de Koning der Joden”, nu slechts geschreeuw van “Kruisig Hem”. De vrouwen wenen, ze voelen intens verdriet. Ze ontvangen troost van Christus.
Het was op vrijdag 27 maart jongstleden. Een oude man, kwetsbaar en broos, liep over een groot leeg plein, het St Pietersplein te Rome langzaam de trappen omhoog. Paus Franciscus. Omgeven door leegte, met op de achtergrond de zwaaiende en loeiende sirenes van politie en ambulance. Hij zou op deze dag zijn zegen geven over ons allen. De zegen Urbi et Orbi. Hij sprak woorden van troost naar ons, naar treurenden en eenzamen. Naar rationele en emotionele mensen, wereldwijd. Het regende, alsof God weende over deze stad en de wereld.
En dan klinken die hoopvolle woorden van onze Paus “We hebben een anker: door zijn kruis zijn we gered. We hebben een roerganger: door zijn kruis zijn we vrijgekocht. We hebben hoop: door zijn kruis zijn we genezen en omhelsd, zodat niets en niemand ons kan scheiden van zijn verlossende liefde.” Woorden van troost.
Heer, troost ons want ons hart weent, vanwege ongeloof, vanwege liefdeloosheid, omdat we alles door consumptie hebben over gecompenseerd. Sta ons bij in deze storm. Troost diegenen die niet fatsoenlijk afscheid hebben kunnen nemen van een gestorvene. Troost diegenen die wenen omdat men geen afscheidsdienst kon aanbieden, waar een ieder aan deel kon nemen. Troost diegenen die wenen vanwege angst of gemis aan liefde. Troost ons, Christus.
Negende statie – Jezus valt voor de derde keer onder het kruis
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Voor een derde keer valt Jezus onder de zware last van het kruis op de helling van de Calvarieberg. Daar ligt Hij, omringd door mensen die hem bespugen en bespotten. Alleen.
In deze onzekere tijd vallen we en staan we weer op. Komen de muren vanwege thuiswerken op ons af. Voelen we ons opgesloten op onze kleine kamers of appartementen. Zijn we ongeduldig en houden we geen rekening met de veiligheidsmaatregelen bij de winkels.
Hebben we korte lontjes tegen onze kinderen en onze partners.
Christus, laat me vreugdevol blijven en geduldig. Help mij overeind waar ik gevallen ben. Train mijn wil om niet zwak te zijn. Dat ik van uw overgave mag leren, vooral in het kleine ongeziene, waar niemand me toejuicht, waar niemand mij eer geeft. Maar waar uw oog over mij waakt in het verborgene.
Tiende statie – Jezus wordt van zijn klederen beroofd
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Op de Calvarieberg wordt Jezus uitgeleverd aan de grillen van de Romeinse soldaten. Ze nemen hem zijn kleren af. Het bovenkleed echter is zo kostbaar dat ze besluiten erom te gaan dobbelen. Niets blijft Jezus dan slechts het houten kruis.
Kleren maken de mens. We staan er graag goed op. Keurig verzorgd, spic en span, netjes opgeruimd, proper of zo goed als nieuw. We maken graag indruk. We gebruiken haarverfjes, schmink, geurtjes en zelfs botox om eeuwig jong te zijn. De dood schuiven we vooruit. Het liefst “eeuwig jong”.
Dit virus houdt er geen rekening mee, iedereen is kwetsbaar. Iedereen kan ziek worden. Dit virus interesseert zich niet om die buitenkant!
Het is het leven van de Geest dat in staat is om te verlossen, te waarderen en te laten zien hoe ons leven opgebouwd en in stand gehouden wordt door gewone mensen – meestal vergeten – die niet verschijnen in de krantenkoppen en tijdschriften of op de grote catwalks van de laatste show.
Zonder twijfel schrijven zij vandaag de beslissende gebeurtenissen van onze geschiedenis: artsen, verpleegsters en verplegers, supermarktmedewerkers, schoonmakers, verzorgers, vervoerders, ordehandhavers, militairen, vrijwilligers, priesters, religieuzen en vele, zeer vele anderen die begrepen hebben dat niemand zichzelf alleen redt. Hun kleding doet er niet toe. Ze zijn verborgen onder de beschermende kleding van de anonimiteit. Ze zijn een van de vele engelen van barmhartigheid en menselijkheid.
Christus behoed mij voor mijn ego. Niet mijn wil, maar uw wil geschiede.
Elfde statie- Jezus wordt aan het kruis genageld
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Nu wordt de Heer gekruisigd, en samen met Hem twee rovers, een aan zijn rechter- en een aan zijn linkerzijde. Jezus spreekt woorden van hoop en troost “Vader, vergeef het hun want ze weten niet wat ze doen”.
De 34-jarige arts Li uit Wuhan overleed in het ziekenhuis waar hij lag. De arts sloeg als eerste alarm over het virus. Hij moest zwijgen van de Chinese regering, nadat hij verschillende collega’s gewaarschuwd had. Hij liep niet weg van zijn verantwoordelijkheid en ging door met zorg verlenen.
In Bergamo stierven zeven priesters aan de gevolgen van COVID-19. Een van hen overleed kort nadat hij vrijwillig het beademingsapparaat aan een medepatiënt, een huisvader met kleine kinderen, had afgestaan. De afgelopen tijden is er in Bergamo elke dertig minuten een overledene begraven. Overledenen krijgen de laatste eer van priester Filippo Tomaselli. “We doen er alles aan om ervoor te zorgen dat niemand sterft zonder een kruisteken of zonder de warmte van een gebed”, zegt hij.
Daar aan het kruis openbaart zich de liefde van het geven. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden. In alle anonimiteit sterven mensen uit menselijkheid samen met anderen. Ze hebben zich zelf weggecijferd om die kwetsbare medemens te helpen.
Maak mij tot een instrument van die liefde.
Twaalfde statie – Jezus sterft aan het kruis
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Daaronder het kruis wordt Johannes, een van de leerlingen, gegeven aan Maria, de moeder van Jezus, en Maria aan Johannes. Ziedaar uw zoon, ziedaar uw moeder.
Als de duisternis de aarde omhult, spreekt Jezus de woorden “het is volbracht”. Hij roept met luide stem “Vader, in uw handen beveel ik Mijn geest”. Dan blaast Hij zijn laatste adem uit en sterft aan het kruis.
Overal over de gehele wereld sterven mensen. Aan kanker, vanwege hartproblemen, of zij worden zij gedood door oorlogs- of natuurgeweld. Soms Sterven zij al in de schoot van hun toekomstige moeder. Mensen plegen zelfmoord uit angst of onzekerheid. Ze kunnen de druk niet meer aan vanwege een onzekere toekomst.
Op dit moment sterven mensen vanwege corona, soms slechts met twee mensen aan hun bed. Net zoals bij Jezus stonden onder het kruis slechts Maria en Johannes.
Het besmettingsgevaar is te groot. En hoevelen sterven er niet, met niemand om zich heen. Velen die anoniem sterven in de sloppenwijken van India, China of in Afrika. In de bedden in Europa of Amerika. Heer, geef hen de eeuwige rust. En het eeuwige licht verlichte hen.
Bidden we een moment in stilte voor hen die gestorven zijn.
Dertiende statie – Jezus wordt van het kruis genomen
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Na toestemming te hebben gekregen van Pilatus wordt het gestorven lichaam van Jezus van het kruis gehaald en neergelegd in de schoot van Maria. Het beeld van de Pietà.
Het woord pietà, betekent medelijden, barmhartigheid of erbarmen.
Het is een beeld van overgave. Het is stil, slechts geween weerklinkt.
Ook in onze dagen wordt er gehuild en gerouwd. In besloten kring is afscheid genomen, lezen we in de vele rouwadvertenties. Hoe graag hadden we een volle kerk, of aula willen hebben. Om mensen de mogelijkheid te geven om mee te rouwen en afscheid te nemen.
Het beeld van Jezus, 2000 jaar oud, geeft ons troost. Ook toen was er slechts een handje vol mensen aanwezig om Maria te troosten. Velen waren er niet vanwege angst of desinteresse.
Veertiende statie – Jezus wordt in het graf gelegd
Pr: Wij aanbidden u Christus en loven U
Allen: Omdat u door uw heilige kruis de wereld hebt verlost
Heel dicht bij de Calvarieberg, in een tuin, had Jozef van Arimatea voor zich zelf al een graf uitgezocht. Omdat het vooravond is van Pesach, het Joodse Paasfeest, wordt Jezus in dit graf neergelegd. Daarna wordt er een grote zware steen voor de ingang van het graf gerold. Zonder iets is Christus, het Licht, in deze wereld gekomen, zonder iets is Hij van ons heengegaan, zelfs zijn graf behoort hem niet toe. Het is stil geworden, op die dag, die wij christenen Goede Vrijdag zijn gaan noemen.
In deze dagen is het stil, uitgestorven straten en pleinen over de gehele wereld. Waar het normaal krioelt van de toeristen en bootjes zoals op het San Marcoplein en in de vele kanaaltjes van Venetië is het nu uitgestorven. Geen cameraflitsen onder de Eifeltoren, geen ijsjes op de Dam, slechts gekletter van water uit de fonteinen op Piazza Navona te Rome.
In kleine groepjes nemen wij afscheid van dierbaren. Velen worden in anonimiteit gecremeerd zoals in India of China. Mensen zijn angstig voor de dood. Ze blijven weg. Veilig achter ramen of de laptop. Totale verslagenheid.
Het lichaam van Jezus in doeken gewikkeld. Na drie dagen zal Hij de wereld de kracht van de verrijzenis laten zien.
Het was april 2020…
De straten waren leeg, de meeste winkels waren gesloten, de meeste auto’s stonden langs de kant van de weg, de mensen kwamen bijna niet meer buiten en dat over de hele wereld, landen gingen op slot, de mensen konden niet geloven dat dit gebeurde, het was zo surrealistisch…Iedereen wist wat er aan de hand was.
Maar de lente wist het niet. En de bloemen bleven bloeien.
En de zon scheen…De eerste mooie lentedag sinds lange tijd brak aan
En de zwaluwen kwamen terug En de lucht werd roze en blauw.
Het werd ‘s avonds donker en ’s ochtends kwam het licht vroeg door de ramen.
Het licht van Pasen.